Kuran ilimleri; Kuran’ın tanınması ve değişik yönlerinin bilinmesine yardımcı olan ilimler için kullanılan bir kavramdır. Kuran ilimleri ile Kuran maarifi farklı kavramlardır. Kuran ilimleri; Kuran dışı, Kuran’ın anlaşılmasına yardımcı olan ilimler topluluğudur, Kuran’ın muhtevası ve tefsiriyle alâkalı değildir. Kuran maarifi ise; direkt olarak Kuran’ın içeriği, öğretileri ve
tefsiriyle alâkalıdır. Diğer bir tabirle; Kuran ilimleri, Kuran maarifi ve Kuran tefsiri için giriş niteliğindedir. Kuran ilimlerinde işlenen her konu başlı başına birer ilimdir, zaten bu yüzden çoğul olarak getirilmiştir, bu konular da birbiriyle pek irtibat halinde değildir. Bu ilimlerin farklı olması nedeniyle sıralamada mutlaka dikkat edilmesi gereken bir zaruret de bulunmamaktadır, çünkü her konu diğerinden ayrı olarak ele alınıp işlenebilir. Kuran ilimlerinin başlıca konuları şunlardan ibarettir: Vahiy, Kuran’ın nüzulü, tertibi ve tarihi, Kuran’ın toplatılıp, çoğaltılması, kıraatler ve kıraatler arasındaki uyuşmazlık, muhkem-müteşabih, nasıh-mensuh ayetler, Kuran’ın mucize oluşu ve yönleri, Kuran’ın tahriften korunmuş olması. Sadece bu başlıklara bakmak bile, Kuran ilimlerinin ne kadar önemli bir konuma sahip olduğunu göstermektedir. Örneğin, başlangıçta Kuran’ın yüce Allah’ın sözü olduğunu ispatlamadıkça tefsirine girerek, muhtevası hakkında konuşmak pek de makul değildir yahut nasıh-mensuh, muhkem-müteşabih gibi kavramları iyice kavrayıp, bunları belirlemedikçe tefsir
yapmaya çalışmak kesinlikle yanlış olacaktır. Şuanda elinizde bulunan kitapta, tüm Kuran ilimlerini
özetle işlemiş ve daha fazla faydalı olabilmesi için ince ve geniş konulara değinilmemiştir. Kitabın bu baskısı önceki baskılardan biraz farklılık göstermektedir ve bazı yerlerde yeni görüşler getirilmiş, düzenlemeler de bulunulmuştur. Bu alanda daha çok üniversitelere yönelik olarak hazırlamış olduğum ve Simet yayıncılık tarafından basılan Kuran Tarihi ve Kuran İlimleri adlı iki kitabım bulunmaktadır. Bu kitap, aslında o iki kitabı da kapsamaktadır. Yeni başlayanlar içinse ders formunda hazırlanan ve bu kitaptan çok daha özet olan Kuran İlimlerine Giriş kitabı yayınlanmıştır. Kuran ilimlerini ve bu kitabın içerisinde işlenen
konuları çok daha iyi anlamak ve kavramak için, kaynakçada getirmiş olduğumuz kitapların yanı sıra,
yazmış olduğum; et-Temhid fi Ulumu’l-Kuran, Siyanetu’lKuran Mine’t-Tahrif, et-Tefsir ve’l-Mufessir’un ve etTefsiru’l-Esru’l-Cami gibi kaynaklara da müracaat edilebilinir.
